همگرایی نادرشاه افشار با اقلیت‌های مذهبی

درباره پیدایش، اوج و افول سلسله افشاریه، پژوهش‌هایی دامنه‌دار انجام شده است؛ اما هنوز زوایای ناگفته بسیاری نزد مورخان و محققان تاریخ اسلام وجود دارد. در این پژوهش، زوایه‌ای متفاوت و دغدغه‌ای پنهان برگرفته از این پرسش که همگرایی نادرشاه با اقلیت‌های مذهبی چگونه بوده است، بررسی می‌شود. نخستین فرضیه آن است که مصالحه مذهبی واقعی میان اقلیت‌های مذهبی و سلطنت نادر در ایران، در سطوح مورد نظر او سودآور بود و ایرانی متحد و استوار را پس از وی تضمین می‌کرد. او برای تحقق دفاع از حریم سیاسی و جغرافیایی ایران و حل اختلاف‌های آیینی، با اقلیت‌های مذهبی از جمله یهودی، مسیحی و زرتشتی، تعامل و همسازگری داشته است که می‌تواند الگویی نوین از جانب سلطنت در جهان اسلام به شمار آید. ‌برای آزمودن این فرضیه، از نظریه هژمونی گرامشی بهره گرفته شده است. روش بررسی در این پژوهش نیز متناسب با روش‌های معمول تاریخی، توصیفی ـ تحلیلی است.